نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Adipose - derived stem cells are multipotent cells that capable to differentiate into osteogenic cells, the scaffold of chitosan and gelatin as biodegradable and compatible used for tissues repair.
The control group that received no treatment after the bone defect, 2 sham : that the defect in the bone defect was injected medium, 3- (gelatin - chitosan) that the membrane gelatin - chitosan was used into the bone defect. 4. ADSC: that ADSC cell transplanted into the defect. 5 : (cell - the cell membrane of gelatin – chitosan) was used into the bone defect. Histomorphometric evaluations in the different groups studied.
The mean area of trabeculae in groups of membranes, cells and cell - membrane significantly increased when compared to the control group. Also the mean number of osteocytes and cells in the bone defect in groups of cells and cell - membrane significantly decreased when compared to the control group. Although in the chitosan - gelatin group, mean number of osteocytes decreased but were not significant.
It seems that use of scaffold of chitosan - gelatin membrane and ADSC cell transplantation to be effective in repair of bone defect.
کلیدواژه‌ها [English]
یکیازعوارضشکستگیاستخوانهاتاخیرویاعدمجوشخوردنکاملآنمیباشد.پوکیاستخوانبهدنبالافزایشسنوعدمجوشخوردنآنپسازشکستگیمیتواندسببزمینگیرشدنبیماروتحمیلهزینههایسنگینبرایفردوجامعهشود[5].محققینهموارهدرصددندتاروشدرمانیمناسبیبرایتسریعجوشخوردناستخوانپیداکنند.پیوندسلولهایبنیادیتمایزیافتهبهسلولهایاستخوانسازامیدهایزیادیرابرایبازسازیضایعاتمذکوربوجودآوردهاست[6-18].درمواردپبوندبافتاستخوانیجهتترمیمضایعاتاستخوانی،تعداداندکسلولهایاستخوانسازازمحدودیتهایسرعتجوشخوردناست[32].
سلولهایبنیادیمزانشیمی(MSCs)سلولهایچنداستعدادیاستکهمیتوانندتبدیلبهسلولهایاستخوانی،غضروفی،فیبروبلاست،عضلانیوغیرهشوند[7].سلولهایبنیادیرامیتوانازمنابعمختلفازجملهمغزاستخوان،[28]درم،[14]پالپدندان،[17]سینوویوم،[15]ودندانشیریبهدستآورد[29].سلولهایبنیادیبافتچربیدارایقدرتتمایزیبهسمتسلولهایمزودرمیمانندچربی،غضروفی،استخوانیوغیرهمیباشند[9-15].
سلولهایبنیادیمشتقازچربی،ازنظرفنوتیپمشابهسلولهایمزانشیممغزاستخوانمیباشند[12].امامزایایمنحصربهفردآنهاایناستکهاینسلولهارامیتوانبراحتیازطریقعمللیپوساکشنبهدستآورد[16]ضمنآنکهتعدادسلولدربافتچربیبهمراتببیشترازمغزاستخوانبودهواینسلولها
سریعترنیزتکثیرمییابند[15-33].
امروزهدرمهندسیبافت،داربستهایزیستتخریبپذیربهعنوانبستریبرایسلولهایبنیادینساختهمیشود[18-20].درمواردیکهقسمتوسیعیازاستخوانمثلادرتروماهاازبینمیرودازپیوندسلولهایMSCsبهتنهائییادرترکیبباموادزیستتخریبپذیراستفادهمیشود[11].درمطالعهایکهبررویبیمارانداراینقصاستئوژنزانجامشدنشاندادکهدربیمارانیکهبهآنهاپیوندسلولهایمزانشیمیزدهشدنهتنهاهیچپاسخایمنیمنفیایجادنگردیدبلکهمیزانمعدنیشدناستخواندراینافرادافزایشقابلملاحظهایداشتهاست[21].KyungheeLeeوهمکاران(2010)پسازپیوندhASCs(سلولبنیادیمشتقازچربیانسانی)جهتترمیمنقصاستخواننشاندادندکهترشحعواملمختلفاستخوانساز،ازجملهفاکتوررشدکبدیو
پروتئینهایماتریکسخارجسلولیفعالگردیدهاست.درمجموعیافتههایانهانشاندادکهhASCsدربهبودترمیماستخوانمفیدبودهومیتواندروشسودمندیدردرمانپوکیاستخوانباشد[24].
تحقیقحقیقتوهمکاران(2011)نیزنشاندادکهاسفادهازسلولهایبنیادیمشتقازچربیبرایدرمانضایعاتاستخوانمانیبولدرسگمیتواندمفیدواقعشود[19].یافتههایB.Niechodaوهمکاراندرسال2000نیزنشاندادکهترمیمنقصاستخوانرانگوسفندبااستفادهازسلولهایمزانشیمیمشتقازچربیوسلولهایمزانشیمیمشتقازمغزاستخوانهمراهباداربستهیدروکسیاپاتیتسببافزایشسرعتترمیماستخوانهایتحتدرمانگردیدهاستگرچهمیزانترمیمنقصاستخواندرگروهدرمانشدهباسلولهایADSCsدرمقایسهباگروهدرمانشدهباسلولهایBMSCsافزایشقابلملاحظهایداشتهاست[4].
هدفازتحقیقحاضربررسیترمیمنقصجزئیاستخوانتوسطداربستسلولهایبنیادیمشتقازچربی(ADSCs)همراهباغشاءژلاتین–کیتوساندرموشصحراییبااستفادهازروشهایهیستومورفومتریکوایمونوهیستوشیمیمیباشد.
موادوروشها
- حیوان:
دراینپژوهشاز60سرموشصحرائینروبالغباوزنحدود250-200گرمنژادالبینو-ویستاراستفادهشد.خوراکدامموشهابصورتحبهبههمراهآبوبصورتآزاددردسترسموشهاقرارگرفت.دمایحیوانخانهحدود2±22وروشناییآنبهطورمتناوبدورهروشناییوتاریکی12ساعتهودرشرایطمطلوبواستانداردحیوانخانهدانشگاهعلومپزشکیبقیهاللهنگهداریشدند.نگهداریحیواناتآزمایشگاهیمطابقباراهنمایانستیتویملیسلامتانجامشده‌است.حیواناتبهطورتصادفیبهپنجگروهتقسیمشدند.1-گروهشاهد(Control)شاملحیواناتیکهبررویاستخوانفمورپایراستشاندرناحیهفوقانیاپیفیزدیستالسوراخیبهصورتدوطرفهایجادنمودهوهیچدرمانیدریافتنکردند.2-گروهشم(Sham)گروهیکه72ساعتبعدازایجادآسیب،50میکرولیترازمحیطکشتدرمحلنقصاستخوانتزریقشد.3-گروه(ژلاتین–کیتوسان)کهپسازایجادنقصاستخوانفموروگذشت3روزپیوندغشاءِژلاتین-کیتوساندرمحلآسیبانجامگردید4-گروهسلول((ADSCsکه72ساعتبعدازایجادنقصاستخوانیتعداد150/000سلولADSCsبصورتغیراتولوگودرمحلآسیبتزریقشد5-گروهسلول-غشاء(ADGC)کهنقصاستخوانیدرفمورایجادنمودهو3روزبعد150/000سلولبنیادیمشتقازچربیبههمراهغشاءِژلاتین-کیتوساندرمحلآسیبپیوندمیگردد.
- روشتهیهغشاء:
ابتداکیتوزان(Ch)بانسبت1%وزنیبهمحلولآبمقطر2بارتقطیرکهبادرجهحرارت40درجهسانتیگراداضافهشدمحلولحاصلبوسیلهیبوسیلهدستگاههمزنمخلوطشد.سپسمیزان0/5میلیلیتراسیداستیکخالصبهآناضافهوژلاتینبانسبت1%وزنیبهآناضافهوبهدمایجوشرساندهشد.محلولحاصلبوسیلهیاتوکلاواستریلگردید.
- استخراجسلول:
ازحفرهشکمیحیوانچربیبرداشتهشدوپسازخردشدن،با40λکلاژناژو2میلیلیترمحیطکشتαMEMمخلوطگردیدوبهمدت30تا15دقیقهبوسیلهدستگاههمزنبههمزدهشدتازمانیکهیکمحلولکاملاًشیریرنگبهدستآمد.محلول،ازفیلترمش70میکرومتریعبوردادهوبهدنبالآندوباربهمدت4دقیقهوبادور3000،سانتریفیوژشدمحلولرویی،دورریختهشدوترکیبباقیمانده،بامحیطکشتمخلوطگردیدودریکپلیتریختهوسپسداخلانکوباتورقرارگرفت.بهمدت3روز،محیطروییتوسطسمپلرکشیدهشدوبهآنمحیطکشتجدیداضافهگردید.تاسلولهابهکفپلیتبچسبند.بعدازپاساژدوم،سلولهاآمادهپیوندشدند.
- مرحلهکشتسلولADSCبررویغشاءکیتوسانژلاتین:
پسازتهیهغشاءوقراردادنقطعات1×1
سانتیمترآنبهمدتیکهفتهدرمحیطکشتαMEMحاویسرم،آنرابهوسیلهمحلولPBSوالکل96درصدشستشودادهوغشاءهادرپلیتهایششخانهایاستریلدرزیرهودقرارگرفتهوبهکفپلیتهایآغشتهبهمحلولژلاتیناستریلیکدرصدمنتقلگردیدند.سپسقطعاتغشاءرابهآرامیبررویپلیتپهننمودهوکمیدرداخلهودقراردادهتاخشکشوند.دراینهنگامسلولهایاستروماییراازکفپلیتبهوسیلهآنزیمتربپسینجداکردهوبررویغشاءریختهوکمیمحیطکشتحاویمحلولسرمگاویبهآناضافهگردیدند.سپسپلیتهادردستگاهانکوباتورقراردادهشدند.پسازدوروزغشاءهارادرزیرمیکروسکوپمشاهدهکردهتاازوجودسلولاستروماییاطمینانحاصلشود.
- ایجادنقصاستخوانی:
حیواناتبهوسیلهمخلوطکتامینهیدروکلرید
(60mg/kg)وزایلیزینهیدروکلرید10mg/kg))بیهوششدهوپسازآن،مویپایحیوانتراشیدهشدوپوستخلفیخارجیران،توسطبتادینوالکلاستریلشد.بهمنظورایجادنقصاستخوانبااستفادهازجراحی،پسازبیهوشکردنحیوانات،سطحخارجیناحیهرانراستآنهاتراشیدهشدوبابتادیناستریلگردید.سپسبرشیبهطولدوسانتیمتردرناحیهخارجیپایراستحیواناتایجادوپسازکنارزدنعضلاتوفاسیاها،استخوانفموردرمعرضدیدقرارگرفت،سپسسوراخیبهقطر١میلیمتربهصورتدوطرفه(Transcortical)درناحیهبالایاپیفیزدیستالاستخوانفمورایجادگردیدودرپایانعضلاتوپوستبهوسیلهنخ۴صفرقابلجذبدوختهشدومراقبتهایپسازعملجراحیازحیواناتبهعملآمد.پسازگذشت٧٢ساعتازجراحیناحیهعملمجدداًبازشدودرگروههایپیوندسلولمقدار٥٠میکرولیترمحیطکشت
حاوی000/150سلولنشاندارشدهبا
(BrduSIGMA,USA)(که٧٢ساعتقبلازپیونددرمعرضBrduباغلظت5/1میلیمولارقرارگرفتهبودند)ودرگروهشمفقط٥٠میکرولیترمحیطکشتتزریقشد.درگروهغشاءکهغشاءژلاتین-کبتوساندرمحلنقصاستخوانیپیوندزدهشدوگروهسلولغشاءکهغشاییکهسلولرویآنکشتدادهشدهبوددرمحلنقصپیوندزدهشدوسپسعضلاتوپوستمجدداًبانخ۴صفرقابلجذبدوختهشد.
- نمونهبرداریازحیوانات:
موشها28روزبعدازجراحیدومبااستفادهازدوزبالایکلروفورمکشتهشدهوپسازبرداشتناستخوانها،ارزیابیهایهیستومورفومتریکوایمونوهیستوشیمیبررویآنهاصورتگرفت.
- -شمارشسلولیوبررسیمیزانزندهبودنسلولها((Viabilitytest:
برایمشخصکردنزندهبودنسلولها،بهنسبتمساویحجمیازسوسپانسیونسلولیوتریپانبلو(4/0درصد)بررویلامنئوبارریختهوسلولهایزندهومردهتوسطمیکروسکوپاینورتبابزرگنمایی٤٠٠بررسیوشمارشگردیدندوازآنجائیکهسلولهایمردهتوسطتریپانبلوبهرنگآبیدر
میآیندوسلولهایزندهشفافمیباشند،تعدادسلولهایزندهومردهشمارششدهودرصدآنهامحاسبهوثبتگردیدند.
- مشخصنمودناستروماییبودنسلولهایADSCsبااستفادهازروشایمونوسایتوشیمی:
برایتعییندرصدخلوصسلولهایاسترومائی،بهدلیلوجودگلیکوپروتئینفیبرونکتینوCD44درسلولهایبامنشأمزانشیمی،سلولهایADSCsبرعلیهاینگلیکوپروتئینهابهروشایمونوسایتوشیمیرنگشدند[3].بدینمنظورابتداسلولهایADSCsموجوددرپلیتتوسطپارافرمالدئید٤درصدبهمدت٣٠دقیقهفیکسشده،سپسشستشویسلولهاباPBSسهباروهربار٥دقیقهانجامشد.نمونههادرمعرضمحلولبلوککننده(مخلوطسرمبز١٠درصدوTritonX-100درصد3/0)بهمدتیکساعتقراردادهشد.پسازرقیقنمودن(1:100)آنتیبادیهایاولیهCD44و(AB-CAM)Fibronectinکههردوازنوعموشیبودند،هرکدامرابهطورمجزابررویسلولهاریختهوپلیترادرداخلظرفمرطوببهمدتیکشبودردمای°C4انکوبهشدند.پلیتهاپسازشستشوباPBSدرمعرضH2O210درصدبهمدت۳۰دقیقهقرارگرفتند.سپسباPBSسهبارشستشوانجامشدوبهمدتدوساعتدردمایمحیطدرمعرض
آنتیبادیثانویهضدموشی(AB-CAM)AvidinBiotin(1:200)قرارگرفتند.سپسدهدقیقهتحتتأثیرمحلولکروموژنDABودرتاریکیقرارگرفتندوبعدازشستشوباPBSسلولهاتوسطمیکروسکوپInvertموردبررسیقرارگرفتند.
- مطالعههیستومورفومتری:
جهتبررسیمیزانترابکولاموجوددرمحلکالاستخوانیازمجموعهسختافزاری(کامپیوترومیکروسکوپمتصلبهدوربین(TsviewوسیستمنرمافزاریMoticاستفادهشد.بدینترتیبکهازهرنمونهاستخوانپسازکلسیمزداییبااسیدفرمیک۱۰درصدوفیکساسیونوپردازشبافتی،مقاطعطولیسریالی5میکرونیازنمونههاتهیهوبانسبت۱به۴تعداد۷مقطعازناحیهکالتهیهورنگآمیزیهماتوکسیلین-ائوزینانجامگردیدجهتمطالعههیستومورفومتری،ازمقاطعبافتی،تصاویربابزرگنمائی100برابرتهیهومیزانترابکولاهاوبافتهمبندیعروقیدرمساحتیبرابربا50000میکرومترمربعاندازهگیریوثبتگردیدند.
- شمارشسلولی:
تعداداستئوسیتهایموجوددرتیغههایاستخوانیدرسطحیمعادل50000میکرومترمربعبابزرگنمائی٤٠٠برابرمحاسبهوثبتگردیدند.
تجزیهوتحلیلاطلاعات:ارزیابیآماریدادههابااستفادهازآزمونآماریANOVAوآزمونتکمیلیTukeyPostHockانجامشد.درانجامآزمونهایآماریازنرمافزارSPSSاستفادهگردید.کلیهاطلاعاتارائهشدهبرحسبMean±SEMمیباشد.میزان
P<0.05بهعنواندرجهمعنیداریدرنظرگرفتهشد.
نتایج
- زندهبودنسلولها
نتایجviabilitytestنشاندادکهتقریباًبیشاز88درصدسلولهایADSCsپسازپاساژچهارمزندهبودند.
- درصدسلولهایADSCsبااستفادهازروشایمونوسیتوشیمی:
قبلازپیوندسلولهایADSCsدرصدسلولهاینشاندارشدهباآنتیبادیهایفیبرونکتینوCD44بررسیوبهترتیببیشاز۹3و۹۵درصدمشخصگردیدند(تصویر1).
- هیستومورفومتریبافتاستخوان:
اندازهگیریمساحتترابکولاهایاستخواندرناحیهکالنشاندادکهوسعتناحیهترمیمشدهنسبتبهوسعتکلناحیهکالاستخوانیدرگروههایشاهد(023/0±70/0)،شم(020/0±699/0)،غشاء(014/0±86/0)،سلول(017/0±84/0)وسلول-غشاء(011/0±86/0)بودهاست.
تصویر۱:تصویرمیکروسکوپیسلولهایاستروماییپسازانجامایمونوسیتوشیمیبابزرگنمایی۴۰۰برابر.تصویر(A)،(B)،(C)بهترتیبمربوطبهآنتیبادیفیبرونکتین،CD44وکنترلمنفیسلولهایADSC24ساعتپسازپاساژچهارماست.سلولهادرتصاویرAوBبهدلیلدارابودننشانگرهایفیبرونکتینوCD44رنگDABگرفتهوبهرنگقهوهایدیدهشوند.
تصویر2-تصاویرمقاطعبافتاستخوانیمنطقهترمیمشدهمربوطبهگروههایشاهد(A)،شم(B)،غشاء(C)،سلولدرمانی(D)وسلول-غشاء(E)درپایانهفتهچهارم.ترابکولاراستخوان(TR)،فضاهایپیوندیعروفی.(CO)(رنگآمیزی،H&EبزرگنمائیX١٠٠(
مساحتترابکولاهایاستخوانیگروهشمدرمقایسهباگروهشاهدتفاوتمعنادارینشاننداد.ولیاینمساحتدرسهگروهغشاء،سلولوسلول-غشاءنسبتبهگروهشاهددارایافزایشمعناداربودهاست(درهرسهگروهP<0/001).کهبیانگرافزایشقابلتوجهمیزانترابکولاهایاستخوانینسبتبهمساحتکلناحیهکالدرسهگروهغشاء،سلولوسلول-غشاءمیباشد.میانگینمساحتترابکولاهایاستخوانیدرسهگروهغشاء،سلولوسلول-غشاءنسبتبهگروهشمافزایشمعنادارینشاندادهاست(P<0/001).همچنینمساحتترابکولاهایاستخوانیدرگروههایسلولوسلول-غشاءنسبتبهگروهغشاءاختلافمعناداریرانشاننداد.علاوهبرآنمیزانترابکولاهایاستخوانیشکلگرفتهدرناحیهکالدرگروهسلول-غشاءنسبتبهگروهسلولتفاوتمعنادارینداشتهاست(نمودار1).
بررسیبافتهمبندی-عروقیدرناحیهنقصاستخوانینشاندادکهمیانگینوسعتبافتهمبندی-عروقینسبتبهوسعتکلناحیهکالدرگروههایشاهد(02/0±3/0)،شم(02/0±3/0)،غشاء(014/0±14/0)،سلول(017/0±15/0)وغشاء-سلول(011/0±13/0)بودهاست.
مقایسهاینشاخصبینگروههایشاهدوشمهیچاختلافمعنادارینشاننداد،درصورتیکهاینشاخصدرهرسهگروهغشاء،سلولوسلول-غشاءنسبتبهگروهشاهدکاهشمعناداریرانشانداد(درهرسهP<0/001).بههمینترتیبمشاهدهگردیدکهمیانگیننسبتبافتهمبندی-عروقیبهکلناحیهکالدرهرسهگروهغشاء،سلولوسلول-غشاءدرمقایسهباگروهشمکاهشمعناداریداشتهاست(درهرسهP<0/001)،کهنشاندهندهکاهشقابلتوجهبافتهمبندی-عروقینسبتبهکلناحیهکالدرهرسهگروهمیباشد.درادامهبررسیهامشخصشدکهمیانگیننسبتبافتهمبندی-عروقیبهکلناحیهکالدرگروههایسلول،سلول-غشاءنسبتبهگروهغشاءفاقداختلافمعناداربودهاست.علاوهبرآنمیانگیننسبتبافتهمبندی-عروقیبهکلناحیهکالدرگروهغشاء–سلولنسبتبهگروهسلولتفاوتمعنیداریملاحظهنگردید(نمودار2).
نمودار1-میانگینمساحتترابکولاهایاستخواننسبتبهمساحتکلناحیهترمیمشدهدرمحلنقصبرحسبمیکرومترمربعدرچهارهفتهبعدازپیوند.میانگینمساحتترابکولاهایاستخواننسبتبهمساحتکلناحیهترمیمشدهدرمحلنقصبرحسبمیکرومترمربعدرچهارهفتهبعدازپیوند.گروهشاهدوشمتفاوتمعنیداریرابایکدیگرنشاننمیدهند.
*اختلافمعنیدارباگروهشاهد(P<0/05)
نمودار2-میانگیننسبتمساحتبافتهمبندی-عروقیاستخوانبهمساحتکلناحیهترمیمشدهدرمحلنقصبرحسبمیکرومترمربعدرچهارهفتهبعدازپیوند.ایننسبتدرگروهشاهدوشماختلافقابلتوجهینداشتند.
*اختلافمعنیدارباگروهشاهد(P<0/05)
- تعداداستئوسیتها:
بررسیوشمارشتعداداستئوسیتهادرسطحیبرابر50000میکرومترمربعازترابکولاهایناحیهنقصاستخوانیبابزرگنمایی400برابردرگروههایمختلفنشاندادکهمیانگینتعداداستئوسیتهادرگروههایشاهد(82/16±47/72)،شم(9/2±24/55)،غشاء(25/10±62/51)،سلول(74/3±78/25)،سلول-غشاء(98/0±88/32)بود.ایننتایجنشاندادکهمیانگینتعداداستئوسیتهادرگروههایشموغشاءنسبتبهگروهشاهدکاهشغیر
معنادارودرگروهسلولوسلول-غشاءکاهشمعناداربودهاست(درهردوگروه001/0P<)،ضمناینکهمیانگینتعداداستئوسیتهادرگروهغشاء،سلولوسلول-غشاءدرمقایسهباگروهشمدارایاختلافمعنادارنبودهاست.همچنینمیانگینتعداداستئوسیتهادرگروهسلولوسلول-غشاءنسبتبهگروهغشاءءکاهشغیرمعنادارداشتهامامیانگینتعداداستئوسیتهادرگروهسلول-غشاءدرمقایسهباگروهسلولافزایشغیرمعنیدارنشاندادهاست(تصویر2)(نمودار3).
نمودار3-تعداداستئوسیتهادر50000میکرومترمربعازترابکولایاستخواندرمحلآسیبچهارهفتهبعدازپیوند.
میانگینتعداداستئوسیتهامیانگروههایشاهد،شموغشاءفاقداختلافمعنیداربود.
*اختلافمعنیدارباگروهشاهد(P<0/05)
تصویر2-تصاویرناحیهنقصاستخوانیفمورکهنشاندهندهتعدادوآرایشاستئوسیتهادرگروههایمختلفمیباشد.گروهشاهد(A)،
گروهشم(B)،گروهغشاء(C)،گروهسلول(D)گروهسلول-غشاء(E).پیکانقرمزاشارهبهسلولهایاستئوسیتبیانگرترابکولایاستخوانمیباشد.(رنگآمیزی،H&EبزرگنمائیX4٠٠(
- ردیابیسلولهایتزریقشدهبهروشایمونوهیستوشیمی
درپایانهفتهچهارمازناحیهنقصاستخوانیازگروههایمختلفمقاطعپارافینیبهضخامت5
میکرومترتهیهگردیدووجودسلولهاینشاندارشدهموجوددرمحلترمیماستخوانبااستفادهازروشایمنوهیستوشیمیوبهرهگیریازآنتیBrduردیابیوتاییدگردیدند(تصویر3).
تصویر3-سلولهایردیابیشدهADSCچهارهفتهبعدازپیوندسلول.پیوندغشاء(A)،پیوندسلول(B)،پیوندسلول-غشاء(D)وکنترلمنفی(C)بابزرگنمائی100برابر.پیکانسیاهاشارهبههستهسلولهاینشاندارداردکهدرAوBوDبهرنگقهوهایدیدهمیشودامادرCرنگنگرفتهوبهرنگبنفشدیدهمیشود.
بحث
امروزهازﺳﻠﻮلﻫﺎیﺑﻨﻴﺎدیﻣﺰاﻧﺸﻴﻤﻲمشتقازﺑﺎﻓﺖچربیونیزدارﺑﺴﺖهایزیستتخریبپذیرجهتترمیمنقائصاستخوانیاستفادهمیشود[10].
یافتههایهیستومورفومتریاینتحقیقچهارهفتهبعدازپیوندبیانگرافزایشمساحتترابکولاهایاستخوانیوکاهشبافتهمبندی-عروقیدرگروهایپیوندسلولنسبتبهگروهشاهدبودهاست.تعداداستئوسیتهادرناحیهترمیمدرگروههایپیوندسلولوسلولغشاءنسبتبهگروهشاهدکاهشمعنیدارینشانداد.درتحقیقحاضربهنظرمیرسدکهدرگروهتجربیبهدلیلکشتسلولهادرمحیططبیعیومناسبترمیماستخوانیبهترانجامشدهاستامادرگروهشاهدبهعلتمحیطاسیدیوکمبوداکسیژنسلولهایاتوژنوساستخوانیبهزمانبیشتریبرایتکثیروترمیمنیازداشتندوبههمیندلیلنسبتگروهپیوندسلولازترمیمضعیفتریبرخورداربودهاند[3].
مشابهنتایجگروهسلول-غشاءمایافتههایSchliephakeوهمکاران(2009)میباشدزیراایشاننیزبهمنظورافزایشاثربخشیسلولهایبنیادیازداربستکلاژنبرایتمایزوگسترشسلولهایبنیادیاستفادهنمودندکهنتایجخوبیجهتتسریعرشداستخوانبدستآوردند[30].تحقیقاتدیگرینیزنشاندادهاندکهپسازایجادنقصاستخوانیدربزوگوسفندومتعاقبآنپیوندسلولمزانشیمی،میزانترمیمدراستخوانهایگروهتجربیبهطورچشمگیریافزایشیافتهبود[2].
نتایجارزیابیهیستولوژیکنقصاستخوانرادیالخرگوشدرتحقیقKimوهمکاراننیزمشابه
یافتههایتحقیقحاضرمیباشدزیراایشاننیزنشاندادندکهپیوندسلولهایاتولوگاستئوبلاست،استخوانسازیرادرناحیهنقصاستخوانیالقاءوتحریکمیکند[23].بههمینترتیبB.Niechodaوهمکاراندرسال2000نشاندادندکهترمیمنقصاستخوانرانگوسفندبااستفادهازسلولهایمزانشیمیمشتقازچربیوسلولهایمزانشیمیمشتقازمغزاستخوانهمراهباداربستهیدروکسیاپاتیتسببافزایشسرعتترمیماستخوانهایتحتدرمانگشتهاست،گرچهمیزانترمیمنقصاستخواندرگروهدرمانشدهباسلولهایADSCsدرمقایسهباگروهدرمانشدهباسلولهایBMSCsافزایشقابلملاحظهایداشتهاست[4].
همچنینهمسوبایافتههایمامطالعهیLiuBوهمکاران(2009)میباشدکهایشاننیزبرایترمیمنقصاستخوانجمجمهسگازپیونداتولوگسلولADSCsوداربستهایمرجانی(Coral(scaffoldاستفادهنمودند.نتایجاینتحقیقنشاندادکهسلولاتولوگADSCsوداربستهایمرجانیمیتوانندسببترمیمسریعترنقصاستخوانجمجمهدرسگشوندبطوریکهگروهتجربیدارایافزایشمعنیدارنسبتبهگروهشاهدبود[26]،کهبایافتههایهرسهگروهسلول،غشاءوسلول-غشاءتحقیقما،خصوصاباگروهسلول-غشاءمطابقتدارد.مشابهنتایجتحقیقمامطالعاتدیگریدیدهمیشودازجملهتحقیقKyungheeLeeوهمکاران(2010)پسازپیوندhASCs(سلولبنیادیمشتقازچربیانسانی)استکهجهتترمیمنقصاستخوانملاحظهکردندکهترشحعواملمختلفاستخوانساز،مانندفاکتوررشدکبدیوپروتئینهایماتریکسخارجسلولیفعالگردیدهوhASCsدربهبودترمیماستخواننقش
موثریراایفانمودهاستکهمیتواندروشسودمندیبرایدرمانپوکیاستخوانبهحسابآید[24].همچنینتحقیقAbukawaوهمکاراندرسال2004بودهاستکهبررویخوکانجامشدهوپیونداتولوگازسلولهایبنیادیمشقازچربیدرخوککهباDاسیدL-لاکتیکگلیکولیککشتدادهوبهفکپاییناسیبدیدهمنتقلگردیدند،بررسیمحلنقصاستخوانینشاندادکهبافتاستخوانیتشکیلشدهدرمحلاسیبدرگروهدرمانینسبتبهگروهشاهدافزایشقابلملاحظهایداشتهاست[1].درتحقیقدیگریکهدرسال2010توسطNatherوهمکاراناوصورتگرفتازپیونداتولوگسلولهایبنیادیمزانشیمیبرایترمیمآلوگرافتنقصاستخوانفموردرخرگوشاستفادهگردیدونتایجآنبهبودوضعیتترمیماستخوانوافزایشسلولهایاستخوانیدرناحیهدیافیزفمورمتعاقبپیوندآلوگرافتبودهاست[27].کهتمامینتایجاینمحققیندرراستاییافتههایتحقیقمانیزمیباشد.
همچنیننتایجمثبتیازپیوندسلولهایبنیادیدرترمیمنقصاستخوانیوبااستفادهازداربستساختهشدهتوسطDupontگزارششدهاستگرچهایشاننتوانستندسلولهایبنیادیپیوندزدهشدهرادرمحلترمیماستخوانردیابیوشناساییکنند[13].درتحقیقدیگریکهCaoوهمکارانبررویمدلحیوانیبزهایاستئوپروتیکانجامدادندوازپیونداتولوگسلولهایMSCsبرایدرماناستئوپروزاستفادهکردند.پسازبررسیهایهیستومورفومتریاستخوانهایفموراینحیواناتبعدازشانزدههفتهنشاندادندکهترابکولاهایاستخوانیونیزتعدادترابکولاهادرناحیهنقصاستخوانیدرگروههایتجربینسبتبهگروهکنترلافزایشمعنیداری
داشتهاند[8]کهیافتههایاینتحقیقدرزمینهسلولبانتایجماهمخوانیداردگرچهدرتحقیقمادرگروهسلولنسبتبهگروهغشاءاختلافمعنیداریدیدهنشد.
علیرغماینکهاکثرنتایجبدستآمدهازپیوندسلولهایبنیادینشاندهندهتسریعدرروندترمیماستخوانمیباشدوبسیاریازایننتایجبایکدیگروبایافتههایتحقیقحاضرمشابهتدارندولیدرتعدادیازتحقیقات،نتایجمتفاوتبایافتههایمانیزدیده
میشوند.برایمثالنتایجStockmanوهمکارانرامیتوانذکرنمودزیراایشانپسازپیونداتولوگسلولهایاسترومائیمغزاستخوانهمراهباداربستکلاژندرمحلنقصاستخوانجمجمهخوک،وبررسیهایهیستولوژیکایشاننشاندادکهمیزانکالاستخوانیسیروزبعدازپیونددرگروهتجربیکهپیوندسلولهمراهباکلاژندریافتکردهانددرمقایسهباگروهکنترلکهدرآنهاتنهاازکلاژناستفادهشدهبود،افزایشمعنیدارینداشت.[31]،کهاینیافتههاتاحدیمتفاوتبانتایجهیستومورفومتریماوتعدادزیادیازمحققینمیباشد[1.2.13.23.24.26.27.30].چنینبهنظرمیرسدکهپیوندسلولهایبنیادیمشتقازچربی،درمحلنقصاستخوانسببتمایزوتبدیلاینسلولهابهاستئوبلاستوتسریعرونداستخوانسازیمیشوند.درواقع،پیوندسلولهایبنیادیمشتقازچربیبهمحلنقصاستخوان،میزانرونداستئوژنزرادراستخوانبالابردهکهنتیجهآن،افزایشسرعتتشکیلوتحکیمکالاستخوانیمیباشد.ترمیمنقصاستخوانپسازپیوندسلولهایADSCsوتمایزبهسلولهایاستخوانی،اجزایضروریبرایتشکیلاستخوانرافراهممیآورد.
نتیجهگیری
نتایجهیستومورفومتریوایمونوهیستوشیمیتحقیقحاضرنشاندادکهروندترمیماستخواندرمحلنقصجزئیاستخوانیدرموشصحرائی،بااستفادهپیوندغشاءژلاتین-کیتوسانوسلولهایبنیادیمشتقازچربیسببافزایشسرعتترمیموبازسازیاستخوانمیشود.
)